De Portretterie: Een Ode aan de Onbekende
Hanneke Paauwe gaat in Antwerpen op zoek naar gezichten die HETPALEIS nog niet heeft gezien.
Voor Michaël
Er was eens een man uit Litouwen.
Er was eens een vrouw uit Krakau.
De man heeft een geheim. De vrouw wil een gezin.
Geheimen en gezinnen gaan goed samen. Denkt de man.
Die twee krijgen zeven kinderen.
Eén daarvan krijgt een naam, van zeven letters lang.
M i c h a ë l. Dat betekent: Wie is als god?
Zo’n vraag stellen, dat kan tellen. Zeker na een oorlog.
Vader, ik weet het antwoord niet. Wat ik wel weet? Het getal zeven, dat hoort bij mijn leven.
Zeventig jaar terug. Iets langer zelfs. Ik zie mijn vader.
Een gele ster. Een concentratiekamp. De dood.
Vierenhalf jaar vastzitten. Mijn vader overleeft.
Vindt een vrouw uit Krakau. Sticht een gezin. Zwijgt in zeven talen.
Het is tijd voor een nieuw begin. Voedsel voor de geest in plaats van vijandschap.
In een vreemd land koopt hij een boekhandel. Hij laat de boeken spreken.
In de etalage staat een kandelaar. De menora met zeven armen.
Als mijn vader te oud is, neem ik de boekhandel over.
Ik verander niets aan zijn huis om te leren, te studeren.
Ik woon met mijn gezin boven de winkel.
Ik ben een engel met baard, van 61 jaar. En 6 plus 1 is…
Mijn kinderen trekken naar Israël. Mijn vader verlaat de wereld.
Soms spreekt een mens door te sterven.
Mijn moeder uit Krakau, mijn broers en zussen, wij zijn niet zijn enige gezin.
Zijn andere vrouw, zijn andere kinderen overleven de Shoah niet.
Mijn vader zwijgt. Sprakelozen houden altijd hun mond.
Hij koopt een kandelaar met zeven armen. Hoopt op een beetje licht.
Hij verwekt een kind en noemt het Michaël.
Ik ben een van zijn engelen op aarde. Schepping. Destructie. Schepping.
Soms neemt de tijd alles weg.
In 2017 slaat de sloophamer weer toe. Ons huis sluit de boeken na 70 jaar.
Onze geschiedenis maakt plaats voor kantoren en blokkendozen.
Speculeren is belangrijker dan studeren. Onteigenen is het recht van de sterkste. Moedeloosheid en ziekte het recht van de zwakste. De wet duldt geen verzet.
Ik kijk naar de kandelaar met zeven armen en hoop op een beetje licht.
Op een dag word ik zoals mijn vader.
Op een dag vind ik de kracht voor een nieuw begin.
Op een dag vind ik het antwoord op mijn naam.
Hanneke Paauwe