Zwanemans wordt een guerilla-opera op jongerenmaat waarin klassieke stukken van Wagner fel zullen botsen met rock –‘n-roll en musicalelementen. Hoe moeten we ons dat concreet voorstellen?

Wagneriaanse muziek staat voor episch, euforisch, grootmoedig, maar ook voor zeer moeizaam, bombastisch en oeverloos. Perfecte adjectieven volgens mij om zeer accuraat het stormachtige gevoelsleven van een puber te omschrijven. Soms willen we die operamuziek van Wagner zuiver gebruiken in al haar oude kracht, soms willen we de jeugd van nu benaderen via andere meer hedendaagse, maar daarom niet altijd meer toegankelijke wegen. Het wordt een strijd tussen wat je nog niet kent uit het verleden en wat je dacht te kennen uit het heden. Concreet betekent dit dat er wel degelijk opera zal te zien en horen zijn, naast rock en pop en jazz en disco, maar dat zal ook in elkaar overvloeien. Elkaar aansteken en opzwepen, of elkaar ontkrachten en belachelijk maken. Zo is ook de pubertijd een periode in een mensenleven waarin alle waarden en dromen door mekaar glijden als slangen en veulens, waarin het nieuw-vertrouwde het saaie oude wordt en het zelfgezochte gloednieuwe het toekomstige oersaaie. Met die goeie ouwe nieuwsgierigheid als eeuwige (on)trouwe mensenvriend.

Wagners opera Lohengrin uit 1850 vormt het vertrekpunt van de voorstelling, jij maakt zelf de bewerking. Hoe ga je te werk om dit complexe verhaal over ridders, zwanen en Elsa van Brabant in een nieuw kleedje op maat van 15-jarigen te stoppen?

Het libretto dat Wagner schreef is minder complex dan het lijkt. Het is vooral erg uitvoerig. Daarnaast gaat het gebukt onder een Duits-nationalistische symboliek waar het publiek van vandaag geen boodschap aan heeft. En dit eerder door de knulligheid van de symboliek. Ik heb geprobeerd de complexiteit van de menselijke acties te bewaren en uit te vergroten maar ze tegelijk zichtbaarder te maken door een groot aantal personages te schrappen. Het gehele libretto bestaat nu overwegend uit dialogen, gesprekken tussen telkens twee individuen die zo goed als nooit in staat zijn het volste vertrouwen in mekaar te hebben. Elkeen heeft zijn eigen doel, zijn eigen al dan niet verborgen agenda, zijn eigen mate van zelfkennis en zijn eigen vertrouwen in de ander. Maar wat gebeurt er met jezelf als er ineens, in de samenleving, iemand verschijnt die geen identiteit heeft? Geen naam, geen verleden, geen toekomst? Kan dat? Vertrouwen we dat? Is er überhaupt nog plaats in onze mensenmaatschappij voor het niet vertrouwde? Of willen we alles weten, van iedereen, om nooit meer, maar dan ook nooit meer voor onaangename verrassingen komen te staan? En de aangename verrassingen schieten er dan maar bij in? Of breken we los, riskeren we alles? Vol vertrouwend op onszelf? Of op het vangnet van de samenleving? Of haten we die samenleving? Die vragen. Daar gaat het over.

Operaregisseur Guy Joosten leidt het geheel. Werkten jullie al samen in het verleden of vormt dit de eerste keer?

Ik ken Guy van een geweldige beginperiode van Het Toneelhuis ('99). Hij had toen al furore gemaakt in de operawereld. Als medeoprichter van de legendarische Blauwe Maandag Compagnie wist hij perfect hoe een hele grote bende acteurs op te zwepen en te inspireren. Sindsdien zijn we nauw in contact gebleven en heb ik nog verschillende opera's van hem gezien waaronder het fenomenale Wojzek. Ik was ook meteen in de wolken toen hij me een paar jaar vertelde dat hij rondliep met een idee voor een soort van rockopera in HETPALEIS op basis van Lohengrin van Wagner. Guy is een van de weinige regisseurs die mensen zonder enige opera-background kan meenemen in een doorgaans statiger en voorspelbaarder medium als opera. Zwanemans is voor mij niets minder dan een muziektheatrale droom die uitkomt, én een ode van zowel Guy als mij aan de geweldige periode in HETPALEIS onder de vurige leiding van Barbara Wyckmans.

Zwanemans (15+)
Vanaf 23.12.16 in de Grote zaal van HETPALEIS
Tickets