Nog even en het is zover. Op zaterdag 24 januari om 11 uur 's ochtends speelt HETPALEIS de voorstelling Nog een danske in het indrukwekkende Perelman Theater in Philadelphia. Dat gebeurt in het kader van IPAY (International Performing Arts Youth), een jaarlijks showcasefestival voor jeugdtheatergezelschappen van over de hele wereld, met Noord-Amerikaanse programmatoren als voornaamste doelpubliek. Als zij de voorstelling goed vinden én de kans zien om er een publiek voor te vinden, volgt er hopelijk nog meer Amerikaans avontuur.
Het is een hele onderneming. Samen met Kwatta en Oorkaan, de twee Nederlandse gezelschappen die ook geselecteerd zijn voor het festival, verscheepten we al in december onze decors. Die dobberden per containerschip de Atlantische oceaan over. Gisteren arriveerden onze theatertechnici, en vandaag vlogen de vijf dansers richting Philadelphia. Alles voor één voorstelling, maar daar hangt dan ook veel vanaf.
Naast de vele Amerikanen is zo'n festival ook een plek waar heel wat buitenlandse delegaties naartoe komen. Opvallend veel Belgen ook dit jaar, gezelschappen zoals Kopergietery, fABULEUS en De Spiegel, die voorstellingen komen bekijken en contacten leggen. En het Kunstenpunt, dat vanuit zijn promotionele en ondersteunende functie helpt om het Vlaamse jeugdtheater onder de aandacht te brengen. Er worden debatten, infosessies en recepties georganiseerd. Vaak samen trouwens met onze Nederlandse collega's. Hoe verder je van huis bent, hoe dichter je bij je buren staat...
Vandaag ontmoetten we ook de Vlaamse Vertegenwoordiger in de Verenigde Staten, die opereert vanuit het Flanders House New York en die speciaal voor de gelegenheid nu enkele dagen in Philadelphia vertoeft. Ook dat soort contacten is belangrijk: ze kennen beide werelden, zijn zich bewust van de uitdagingen voor een Vlaams gezelschap om in de Verenigde Staten te spelen, maar kennen ook de wetmatigheden van de Amerikaanse markt heel goed.
De cultuurverschillen zijn erg groot. Eindeloze discussies worden hier gevoerd over wat taboe is en wat niet, en waarom. Stomverbaasd ben je hier soms over wat mensen goed of slecht vinden. Af en toe kom je zo ook voorstellingen tegen die je echt ontroeren en waarvan je weet dat ze in Vlaanderen nooit gezien zou hebben. Vanochtend zag ik Rhapsody in Black, het levensverhaal van Afro-Amerikaanse acteur. In ware spoken-word stijl vertelt hij zijn verhaal van ghetto's, armoede, drugs, criminaliteit tot hij uiteindelijk in de Actor's Studio belandt en uit zijn put kruipt. Zowel qua inhoud als qua vorm een misschien wel typisch Amerikaanse voorstelling. Maar tegelijk zo universeel dat iederéén, ook de Europeanen en Australiërs in de zaal, op het puntje van zijn stoel zat.
Dat is het fantastische aan theater dat over de grens gaat en zich confronteert met een ander publiek. Dat het vaak ook dan nog werkt, soms beter zelfs dan voor de mensen die er al vertrouwd mee zijn. Nog even dus en het is zover: dan zullen we weten of Nog een danske ook aanslaat bij een Amerikaans publiek.